Hương gây mùi nhớ

Entry for October 05, 2007

Hương gây mùi nhớ
Hương gây mùi nhớ, trà khan giọng tình
Kiều- Nguyễn Du
một
Khởi đầu, để viết một cái gì đó cho mùa Xuân Bình Thuận, tôi dự kiến lấy tựa là “Món ngon Phan Thiết”. Nhưng khi ngẩm lại thì thấy cũng khá xấu hổ vì gẫm về nhiều mặt, tôi không đủ tư cách để nói về chuyên đề ấy. Nấu nướng thì tôi vụng về thua kém nhiều người, về mặt thưởng thức những món ăn tôi cũng không được tinh tế lắm. Cuốn theo sinh hoạt nghề nghiệp, tôi ăn uống lê la cơm bụi hàng quán hơn là đốt lửa bếp nhà. Bửa cơm trưa có thể là những khúc bánh mì, hộp cơm chia xẻ với những anh em đang cùng làm sân khấu.
Mà những món ăn của Phan Thiết, khi nhớ lại, có vẻ như là để nhớ lại một thời kỳ đầy đủ bạn bè, những tháng năm mà chúng tôi vẫn thường nhắc lại như những tháng năm đẹp nhất đời người của lứa tuổi chúng tôi. Xin phép được nhắc lại nơi đây những món ăn đã gây ấn tượng sâu đậm trong ký ức chúng tôi mà bao giờ có dịp về, chúng tôi vẫn gắng thu xếp truy tìm những món ăn rất riêng của Bình Thuận.
hai
Món ăn nhiều kỷ niệm với chúng tôi nhất là món bánh căn. Có gì đâu, chỉ là bột gạo, đổ vào khuôn nướng chín rồi cạy ra lăn vào hành lá đã xắt nhỏ, rưới mỡ, ăn với nước cá kho hoặc nước mắm, hoặc với cả hai. Sau này có chỗ chế biến tăng cường thêm trứng luộc hay xíu mại nhưng “chủ lực quân” vẫn là một cục bột như món bột chiên ở Sàigòn, và đơn giản hơn nhiều so với một món “chị em” với nó ở trong đây là bánh khọt.
Món ăn này hồi đó được ưa chuộng có lẽ vì nó rẽ và dễ làm. Một khoảng phố thường có được một hàng, hoặc buổi sáng ở những khu xóm nghèo, buổi tối ở những khu ăn khuya. Nhưng vui nhất vẫn là tụ nhau lại nhà một đứa nào, xúm nhau vừa để ăn, vừa tán dóc. Hồi học trung học Phan Bội Châu, chúng tôi thường tụ lại nhà của Thiện gần vạn Hưng Long để nấu ăn. Nhà Thiện đã ít người, lại không có người lớn ở nhà, tha hồ cho chúng tôi “múa gậy rừng hoang”. Ăn xong lại có thể tạt ra thăm biển Thương Chánh khá gần. Chính ở đây, chúng tôi đã ngồi bàn cãi rất hăng những tờ báo tường, báo quay ronéo. Tờ “Phiêu” đã đưa tôi “bản án” đuổi học của tôi cũng đã được tranh luận rôm rã quanh lò bánh căn nhà Thiện.
Lượt rồi về Phan Thiết để chuẩn bị cho film “Hải Nguyệt”, chúng tôi có ghé thùng lều nước mắm của gia đình anh Phạm Trọng Chánh gần đó, có kiếm Thiện nhưng tiếc là cửa đóng, không gặp được.
ba
Một món ăn của Phan Thiết cũng được chúng tôi mê đắm không kém, dù nó mang tên một xứ khác, đó là mì Quảng. Không biết tôi có thiên lệch không nhưng sao khi đã ăn món mì này từ Sàigòn đến nhiều tỉnh miền Trung khác, nay cả nơi gốc của nó là đất Quảng, tôi vẫn thích cái lối chế biến món mì Quảng của đất Phan Thiết nhất. Chuyến đi nào về Phan Thiết mà không thu xếp để ăn được bánh căn hay mì Quảng tôi cứ thấy thiêu thiếu, buồn buồn. Lắm khi đi với nguyên đoàn, chẳng lẽ xe ghé các tiệm Kim Sơn, Nam Thạnh Lầu, mình lại tách đi riêng chớ thật tâm chỉ muốn chạy ra chợ hay ghé “Ngã tư quốc tế” kiếm một tô mì Quảng.
Một lần được ở một khách sạn thuộc loại sang nhất nhì Phan Thiết, trong phiếu ăn sáng phát cho khách tính chung vào tiền phòng, tôi không hiểu tại sao lại không có những món đặc biệt của Phan Thiết như mì Quảng tại nơi đây? Thế là mỗi sáng sớm, tôi phải bỏ phiếu ăn ở đó để kêu xe ôm đi đến con đường hẽm giữa nhà nước mắm Hồng Sanh và đầu cầu Trần Hưng Ðạo, ăn được tô mì Quảng chế biến khá đặc biệt với cục giò đã lọc bớt mỡ ra cho đỡ ngán, chỉ có mỡ bọc da, buộc lạt.
Rất tiếc là ở Sàigòn, luôn tự hào là chốn hội tụ đầy đủ các món ngon đến từ tứ xứ, vẫn không có ai dám mở ra bán bánh căn và mì Quảng, loại mì Quảng đặc biệt của Phan Thiết.
bốn
Một món cũng không thấy bán ở Sàigòn mà chúng tôi khá “yêu”. Ðó là món chả cá Phan Thiết. Cá (mối, hoặc thu ảo, rựa...) quết lại thành dề, hấp với mỡ heo xắt sợi hay xắt hột lựu, ăn với bánh mì hay bánh canh. A! Bánh canh mà xắt sợi hay vê bằng tay nhàu cũng là một món ngon Phan Thiết. Trong đó, thả vào cá vò viên hay từng mảng cá nguyên chưa chế biến. Ở xứ cá biển, nước lèo của nồi bánh canh ngọt tự nhiên, không cần phải vay mược tới đường hay bột ngọt. Một trong những bí quyết của món ngon Phan Thiết dường như nằm ở đây.
Hồi đi học, nhiều sáng dậy trễ vội vàng, một hay nửa ổ bánh mì vừa gặm vừa đi bộ đến trường là đủ calori cho một buổi. Lúc tôi học tiểu học ở trường Nữ, còn có một món “quái chiêu” nữa là bánh mì kẹp... bánh quai vạt. Bột đã bọc nhân tôm thịt rồi, lại thêm một lớp bột của bánh mì bên ngoài nữa. Ngoài ra còn hai món vừa vặn với bọn học trò nhỏ đôi khi chỉ có năm cắc dằn túi là món nước đá bào nhận si-rô và bánh tráng (nướng hoặc không) quệt mắm ruốt ớt...
năm
Bên cạnh các loại cá hấp, luộc cuốn với bánh tráng, rau sống (mà có những mùa cá rẽ, người Phan Thiết hào phóng ăn cá... trừ cơm), Phan Thiết còn nhiều món gỏi lạ mà tôi vẫn chưa thấy xuất hiện ở Sàigòn như gỏi cá mai, gỏi ốc giác. Hồi nhỏ, người chế biến món gỏi cá mai cho chúng tôi ăn thường là ông ngoại của chúng tôi. Những món phụ tùng của gỏi cá này thì hơi lạ như phèn (hay chanh, giấm để làm tái cá), rau răm, đậu phọng và trong nước chấm cạnh đường, ớt, mắm còn phải bỏ thêm chuối chín... Còn ốc giác thì nghe nói thường được người Hoa trong Chợ Lớn mua về để làm giả bào ngư.
Ði đến tỉnh nào tôi cũng thích chui vào chợ để tìm món lạ địa phương. Ở chợ Phan Thiết còn có vài món mà các chợ nơi khác không có như bún nước lèo với cá trích lọc xương, sắt sợi... Ai đã từng ăn bún bò trong nhà lồng chợ Phan Thiết (mà buổi tối thì đặt ở gần Ngã tư quốc tế) của má và chị anh Dần, cũng sẽ nhận là cách pha chế gân, lòng và nhiều thứ khác của gánh bún bò này không giống bất cứ nơi đâu, chẳng dám nói là ngon nhưng khá lạ!.
sáu
Người ta cho là thức ăn Phan Thiết thấm tháp, đậm đà còn bởi được ướp bằng nước mắm đặc sản ở đây. Tung ra trong thị trường Tết năm nay, nghe nói sẽ có mặt ở Sàigòn nước mắm 60 độ đạm. Có người lại không tin hương thơm của loại nước chấm này tỷ lệ thuận với độ đạm tăng cao.
Trong năm nay, tôi có dịp lui tới thị xã và Mũi Né nhiều lần và càng tìm hiểu sâu vào cái nghề đánh cá, tôi lại thấy mình càng mù mờ về nơi mình đã sống trên dưới mười năm. Bên cạnh việc không hiểu hết những cái mới cùng mọi bộn bề phức tạp của nó, tôi lại còn bị trôi sẩy ít nhiều hồi ức cũ (có lẽ đó là dấu hiệu của tuổi “chớm già”).
Với những lao xao trong năm tới cho 300 năm thành phố Sàigòn, rất khó cho tôi thực hiện điều này nhưng tôi vẫn ao ước thật lòng rằng một dịp nào đó mình sẽ được về đây sống lại một thời khoảng hơi dài để có thể viết một cái gì đó cho vùng đất mà tôi vô cùng yêu mến, dĩ nhiên, yêu theo kiểu của tôi...
Không năm tới, thì năm tới nữa vậy... Mong thay!
12/12/1997
Tags: phanthiet Edit Tags
Friday October 5, 2007 - 08:45pm (ICT) Edit Delete
Next Post: Entry for October 06, 2007
Comments(3 total) Post a Comment

L.N.M
Offline IM
Nhắc đến Phan Thiết con lại nhớ đến 1 kỉ niệm thật đẹp thờ áo trắng, đó là chuyến du lịch kết hợp gia nhập Đoàn thanh niên của trường, đêm đó trong buổi sinh hoạt dã ngoại, với 1 câu nói vu vơ làm quen... con nhận được một tình yêu tuổi học trò sau chuyến đi ấy...ngày ấy cũng 5 năm hơn rồi còn gì
Friday October 5, 2007 - 11:43pm (ICT) Remove Comment

moi.e…
Offline
Chị ơi, em nghe thèm.. nhỏ nước miếng! Em cũng thich ăn bánh căn và chả cá ở Phan THiết!:)
Saturday October 6, 2007 - 12:31am (CEST) Remove Comment
kirei…
Offline
Viết dễ thương quá chị à, đầu tiần vui vẻ chị nhé...
Monday October 8, 2007 - 03:20am (ICT) Remove Comment